Dlaczego żywa żaba została posadzona w świeżym mleku: technologie żywnościowe ery „przedlodówki”
W światowym folklorze szczególną uwagę poświęca niepozorny mieszkaniec rzek, jezior i bagien. W Rosji nazywano ją księżniczką i opiekunką domu; na Wschodzie uosabiała bogactwo i dobrobyt; starożytni Egipcjanie mieli nieskończoność. Dlaczego więc żaba jest tak uhonorowana? Czy ludzie naprawdę wierzyli, że miała wcześniej jakąś magiczną moc? Wcale nie chodzi o magię. Zwykły rechot przyniósł praktyczne korzyści - pomógł zachować mleko. Jak to zrobiła - czytaj dalej.
Co było w erze „przedlodówki”?
Lodówka została wynaleziona pod koniec XIX wieku. Wszedł do masowego użytku po kolejnych pięćdziesięciu latach. Wraz z pojawieniem się tego urządzenia zniknął ból głowy związany z przechowywaniem żywności. A co wydarzyło się wcześniej?
Zanim nasze domy zaczęły „pękać” sprzętami AGD, przechowywanie żywności było bardzo, bardzo kłopotliwe. Do normalnego, dobrze odżywionego życia trzeba było mieć piwnicę lub posiadać specjalne sztuki kulinarne: umieć posolić, wysuszyć, suche, dymne, marynowane – generalnie w każdy możliwy sposób przedłużać okres użytkowania wszystkich złowionych i zebranych „rewizji”.
Mleko było jednym z najbardziej psujących się produktów spożywczych. Do długoterminowego przechowywania wytwarzano z niego sery i nabiał, ale przede wszystkim ceniono świeże mleko. Czemu? Bo cukru i słodyczy nie było w takiej obfitości jak teraz, a mleko nasycone jest laktozą (cukrem mlecznym). Dla ówczesnych mieszkańców smakowało nam jak koktajl bananowy! Dlatego szukaliśmy sposobów na zachowanie tego najcenniejszego i najsmaczniejszego produktu na dłużej.
Jak żaby powstrzymały mleko od kwaśnienia?
Najpierw o samej metodzie przechowywania. Aby mleko było jak najdłużej świeże, posadzono w nim żywe żaby. Płaz przez jakiś czas brnął w mleku, po czym został wypuszczony, a mleko umieszczono w chłodnym miejscu, gdzie z powodzeniem przechowywano je 5–10 razy dłużej niż jego naturalny okres przydatności do spożycia.
Ten efekt nie jest starożytnym mitem – potwierdziła go międzynarodowa grupa badaczy kierowana przez rosyjskiego chemika A. T. Lebiediew.
Faktem jest, że skóra żaby wydziela specjalne peptydy. Są to krótkie białka, które przekazują informacje do komórek. Spośród nich można wyizolować neuropeptyd bradykininę, peptydy antybiotykowe brewininy i eskulentynę.
Tak więc te peptydy mają właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Chronią żabę podczas hibernacji, która odbywa się w wilgotnym środowisku nasyconym różnymi bakteriami i innymi patogenami. Natura obdarzyła żabę tą potężną ochroną.
W podobny sposób żaby dezynfekowały mleko z bakterii powodujących fermentację i zakwaszanie. Kiedyś ludzie zauważyli to i zastosowali tę metodę.
Czego naukowcy nie potrafili wyjaśnić…
Peptydy są zrozumiałe. Naukowcy zidentyfikowali je i policzyli do najbliższego. Ale nie pomyśleli o tym, jak żaby były w stanie obniżyć temperaturę mleka? Wszystkie próbki kontrolne przechowywano w tych samych warunkach, ale w pojemnikach, w których umieszczono żaby, temperatura zawartości spadała. Nie potrafili tego wyjaśnić...