Jak Związek Radziecki zaatakował Marsa, stworzył i wylądował pierwszy na świecie łazik narciarski na Czerwonej Planecie

Minęło ponad 50 lat odkąd pierwszy w historii ludzkości statek kosmiczny, który został wyprodukowany przez siły inżynierów z ZSRR, dotarł na powierzchnię Czerwonej Planety. Był to „Mars-2” – radziecki pojazd, na pokładzie którego umieszczono pierwszy w historii łazik marsjański ProP-M (urządzenie do oceny przejezdności – Mars).

Zadaniem pierwszego łazika było zmierzenie gęstości gleby, a także lądownika w przekazywaniu pierwszych obrazów powierzchni Czerwonej Planety. To historyczne wydarzenie zostanie omówione w bieżącym materiale.

Jaki on jest, pierwszy łazik w historii

Jak pokazuje praktyka lotów kosmicznych, znacznie łatwiej było polecieć na Marsa niż wylądować na jego powierzchni pojazdem schodzącym w dół.

Chodzi o mocno rozrzedzoną atmosferę planety. A pierwszą na świecie misję na Marsa komplikował fakt, że to właśnie podczas przybycia statku kosmicznego na planetę na jej powierzchni wybuchła silna burza, która trwała niemało 5 miesięcy.

Rozpoczęcie misji ZSRR na eksplorację Marsa nastąpiło w maju 1971 roku, kiedy uruchomiono jednocześnie dwie stacje. Tak więc 19 maja 1971 r. wystrzelono rakietę Proton-K, na pokładzie której znajdował się Mars-2, a po zaledwie dziewięciu dniach od Bajkonuru Mars-3 AMS poleciał na Marsa.

Każda rakieta zawierała również urządzenie bardzo zbliżone rozmiarami do notebooka – pierwszy w historii ludzkości łazik marsjański ProP-M.

Rozwój tych urządzeń w ciągu pięciu lat był prowadzony przez specjalistów ówczesnego Leningradzkiego VNIITransmash. A prace nadzorował konstruktor A. Kemurjian.

Postanowiono wyposażyć statki kosmiczne Mars-2 i Mars-3 w całkowicie nowy system lokomocji. W tamtym czasie eksperci nie mieli najmniejszego pojęcia o powierzchni Czerwonej Planety. Sugerowano, że gleba Marsa może być sypka, a po takiej powierzchni najlepiej poruszać się „na nartach”.

Jednocześnie sam pierwszy łazik był niewielkich rozmiarów i miał wymiary 25 x 22 x 4 centymetry, ważąc zaledwie 4,5 kilograma.

Tak więc, zgodnie z ideą naukowców, takie urządzenie z „nartami” będzie mogło poruszać się z prędkością 1 metra na godzinę. W przypadku wykrycia przeszkody urządzenie musiało się zatrzymać i czekać na polecenie specjalistów z Ziemi. I tak zaplanowane przystanki musiały następować co 1,5 metra, aby skorygować przyszły kurs.

Wyposażenie i możliwości ProP-M

Tak więc jako pierwszy łazik w historii postanowiono wyposażyć przód w parę cienkich prętów, które pełniły rolę czujników fiksacji przeszkód. A za pomocą tych anten-anteny urządzenie byłoby w stanie ominąć powstające przeszkody.

Oczywiście na aparacie zamontowano również instrumenty naukowe: gęstościomierz dynamiczny, a także gęstościomierz promieniowania gamma. Głównym zadaniem zainstalowanych przyrządów jest określenie zarówno gęstości, jak i struktury marsjańskiej gleby.

To było główne zadanie sowieckich łazików marsjańskich.

Sterowanie i monitorowanie urządzeń miało odbywać się przez lądownik, a same urządzenia były podłączone do modułu za pomocą piętnastometrowego kabla.

Twarde lądowania i pierwsze strzały z powierzchni

Niestety to burza piaskowa, która rozegrała się na powierzchni planety, stała się główną przyczyną niepowodzenia sowieckiej misji na Marsa. Tak więc 27 listopada 1971 r. podczas lądowania rozbił się statek kosmiczny Mars-2 (jest to pierwszy obiekt, który dotarł do powierzchni czerwonej planety).

I już 2 grudnia 1971 r. stacja Mars-3 wciąż była w stanie dotrzeć na powierzchnię. Było to pierwsze udane miękkie lądowanie na innej planecie.

Krótko po wylądowaniu stacja przeszła więc do pozycji operacyjnej i za pomocą specjalistycznego modułu wyładowała ProP-M na marsjańską glebę. Ponadto stacja zaczęła przekazywać na Ziemię panoramę otaczającego świata Czerwonej Planety.

Ku przerażeniu specjalistów, nadchodzący obraz był jednolitym szarym tłem, na którym nie można było dostrzec żadnych wyraźnych szczegółów. A już po 14,5 sekundy sygnał został odcięty, a komunikacja z modułem utracona na zawsze.

Analizując ten odcinek, eksperci zasugerowali, że z powodu tej samej silnej burzy piaskowej w antenach nadajnik mógł utworzyć wyładowanie koronowe lub baterię, która zasilała całość instalacja.

Ale misji nie można uznać za kompletną porażkę, ponieważ stacja orbitalna pozostała w pobliżu orbity marsjańskiej. Przygotowano dla niej specjalny program badawczy, który trwał osiem miesięcy.

W tym czasie zainstalowane czujniki przesyłały na Ziemię radiometrię w podczerwieni, fotometrię, a także dane dotyczące składu atmosfery, pola magnetycznego planety i plazmy.

Przez długi czas miejsce lądowania radzieckich pojazdów pozostawało nieznane, i to tylko dzięki analizie zdjęć wysokiej jakości, którą przeprowadził V. Egorov (popularyzator astronautyki i bloger), miejsce lądowania odkryto w marsjańskim kraterze Ptolemeusza.

To właśnie tam zasadzono pierwszy sowiecki moduł w historii ludzkości, na którym znajdował się pierwszy łazik Mars-3, który nie zrobił ani jednego „kroku” swoimi „nartami” po powierzchni Marsa.

Podobał Ci się materiał? Następnie oceń go i nie zapomnij zasubskrybować kanału. Dziękuję za uwagę!